شواهد قرآنی هندسۀ حاکم بر آثار هنر و معماری اسلامی

نویسنده

  • فاطمه اکبری دکتری پژوهش هنر ؛ دانشیار گروه آموزشی فرش ، دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی
چکیده مقاله:

هدف: هدف نویسنده در این مقاله، دستیابی به خاستگاه توحیدی زبان رمزی الگوها و ساختارهای هندسی برخاسته از سنّتهای آسمانی و ملکوتی در خلاقیت حاصل از آفرینش کعبه و آثار هنر و معماری اسلامی بوده است. روش: راهبرد این پژوهش از نوع کیفی بوده و با رویکرد توصیفی تحلیلی و تفسیری به انجام رسیده است. یافته‌ها: تبیین شواهد قرآنی عالم مثال و ویژگی‌های شکلی نقشمایه‌ها و نظام ترکیب‌بندی حاکم بر آرایه‌ها و احجام آثار هنر و معماری اسلامی با ابتنا بر وجاهت رمزی شکل خانۀ کعبه و مرکزیت آن در عالم. نتیجه‌گیری: شکل کعبه از دلالتهای رمزی کعبه و برخاسته از الگوی بیت‌المعمور در عالم مثال و الگوی عرش در عالم ملکوت است. از دلالتهای توحیدی هندسۀ کعبه، ابتنای آن بر ارکان چهارگانۀ توحید، تنزیه، تحمید، تهلیل و تکبیر است. از دلایل وجاهت رمزی آثار هنر و معماری اسلامی، کم‌رنگ بودن انگیزه‌های فردی، تجلی حقایق باطنی جهان محسوس در صور شهودیافتۀ عالم مثال و وجود سبکی منسجم و قدرتمند طی قرون متمادی جهان اسلام است. از دلالتهای توحیدی هندسۀ حاکم بر آرایه‌ها و نظام ترکیب‌بندی آثار هنر و معماری اسلامی، تجلی صور تنزیهی آرایه‌های هندسی و نقشمایه‌های اسلیمی و ختایی و ایجاد وحدت از طریق حضور هندسه‌ای کیفی با ابتنا بر اصل مرکزیت در ساختار کلی اثر با رعایت تناسبات لازم در هم‌نشینی عناصر سازگار و مکمل و سازمان‌بندی مرکزگرایانۀ فضا و پیوند میان فرم و فضا از طرق مختلف محوربندی فضایی، رعایت اصل تقارن و سیّال گردانیدن فضا با حفظ استقلال بخشهای مختلف بناست.

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازاندیشی تناسبات هندسی خلقت در آثار هنر و معماری اسلامی

عالم، کتاب مبسوطی است که صفحات آن مملوّ از کلمات نگارنده آن است و درست همانند آیات متن وحیانی قرآن، دارای سطوح چندگانه معنایی است. اساس این برداشت‌ها از قرآن به عمیق‌ترین شناخت از ذات صور طبیعی و کیفیت وحدت حاکم بر عالم می‌انجامد. امر وحدت و هماهنگی در سرتاسر عالم بیانگر حاکمیت وجه کیفی هندسه از طریق حضور قوانین تناسب، توازن، تعادل و ریتم در اجزاء و عناصر عالم است. با نگاهی به آثار هنر و معماری ...

متن کامل

هنر گچبری در معماری اسلامی

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متن کامل

هنر گچبری در معماری اسلامی

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متن کامل

روش‌شناسی نظریه‌پردازی هنر و معماری اسلامی

در این مقاله تلاش شد تا با توجه به اشتراکات و افتراقات روش‌شناسانه‌ای که در نظریات مختلف هنر و معماری اسلامی وجود دارد، امکان مقایسه و تحلیل نظریات مختلف را براساس روش‌های به کار رفته در آنها فراهم گردد. نظریات با روش «اسنادی» گردآوری و طبقه‌بندی و براساس «تحلیل نظری» از پایگاه آموزه‌های دینی، مبانی، توانایی‌ها و محدودیت‌های هر گروه روشی نقد و تحلیل شد. روش‌های تاریخ‌نگاری، سنت‌گرایی و معناگرای...

متن کامل

جلوه‌های رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی

مسئلۀ اصلی در این مقاله بررسی کیفیت تجلیات رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. دستیابی به این امر در گرو پاسخ به دو سؤال مبتنی بر نسبت رمز و صور رمزی با حقایق اسماء الهی و جلوه‌های رمزی اسم اعظم الهی در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. هدف مقاله دستیابی به راز جاودانگی زبان رمزی شکل‌ها، نقشمایه‌ها، الگوها و ساختارهای آثار هنر و معماری اسلامی در طی زمان‌ها و مک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 77

صفحات  561- 578

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023